طبقه‌بندی چراغ روشنایی از نظر کلاس حفاظتی

چراغ روشنایی را می‌توان به روش‌های‌ مختلف دسته‌بندی‌ نمود؛ به عنوان مثال، دسته‌بندی‌ بر مبنای نوع حفاظت در برابر شوک الکتریکی، درجه‌ی حفاظت در برابر نفوذ گرد و غبار و رطوبت یا دسته‌بندی‌ بر اساس شرایط محیطی محل نصب. در این مقاله، طبقه‌بندی چراغ‌ها براساس نوع حفاظت در برابر شوک‏ الکتریکی (protection against electric shock)، مورد بررسی‌ قرار گرفته است. شناخت کلاس حفاظتی‌ چراغ، به مصرف‌کننده در انتخاب چراغی‌ ایمن و متناسب با کاربری‌ مورد نظر او، کمک می‌کند.

دسته‌بندی چراغ‌ها بر اساس نوع عایق‌بندی

قسمت برقدار چراغ (live part)؛ قسمتی‌ از چراغ است که رسانا بوده و در زمان استفاده‌ی عادی، می‌تواند باعث ایجاد شوک الکتریکی شود. بنابراین برای‌ ایمنی‌ بیشتر، قسمت‌های‌ برقدار، عایق می‌شوند.

عایق‌بندی‌ چراغ طبق استاندارد IEC60598-1 به چهار دسته به شرح ذیل تقسیم می‌شود:

1. عایق‌بندی پایه (basic insulation)

نوعی از عایق‌بندی قسمت‌های‌ برقدار است که برای تامین حفاظت پایه[1] در برابر شوک‌های الکتریکی طراحی می‌شود.

1. عایق‌بندی تکمیلی (supplementary insulation)

عایق‌بندی مستقلی‌ است که علاوه بر عایق‌بندی پایه اعمال می‌شود. این نوع عایق‌بندی‌، به منظور تأمین حفاظت (در برابر شوک‌های الکتریکی) در صورت خرابی عایق‌بندی پایه، طراحی‌ می‌شود.

1. عایق‌بندی مضاعف (double insulation)

عایق‌بندی که شامل عایق‌بندی پایه و تکمیلی است.

1. عایق‌بندی تقویت­‌شده (reinforced insulation)

نوعی دیگر از سیستم عایق‌بندی است که کلاس حفاظتی (در برابر شوک‌های الکتریکی) معادل با عایق‌بندی مضاعف را تأمین می‌کند.

دسته‌بندی چراغ‌ها بر اساس نوع حفاظت در برابر شوک‌های الکتریکی

چراغ‌ها برحسب نوع حفاظت در برابر شوک‌های الکتریکی در 4 کلاس حفاظتی 0، I، II و III دسته‌بندی می‌شوند. چراغی با کلاس 0، کمترین و چراغی با کلاس III، بالاترین سطح ایمنی را دارند. با توجه به تفاوت ساختاری چراغ‌ها با کلاس حفاظتی متفاوت، هر چراغ می‌تواند تنها در یک طبقه‌بندی قرار گیرد.

ولتاژ SELV و PELV چه معنایی دارند؟

ولتاژ SELV (safety extra low voltage): ولتاژ این سیستم طوری‌ طراحی شده‌است که تحت هیچ شرایطی‌ شخص دچار برق گرفتگی‌ نمی‌شود. حداکثر ولتاژ در این سیستم‌ها، 60 ولت مؤثر ac یا 120 ولت DC است.

ولتاژ PELV (protected extra low voltage): ولتاژ این سیستم طوری‌ طراحی شده است که تحت هیچ شرایطی‌ شخص دچار برق گرفتگی نمی‌‌شود و بر خلاف سیستم‌های‌ SELV، سیستم‌های‌ PELV می‌توانند دارای‌ اتصال به هادی‌ حفاظتی‌ (اتصال به زمین) نیز باشند.